06-09-2018, 02:21 PM
Özdeğin kendiliğinden devimsel ve gelişimsel olduğunu ileri süren öğretilerin genel adı.
Mekanikçilik karşılığıdır. Nesneleri devimsiz ve ancak dışarıdan verilmiş bir devimle devinebilir sayan mekanikçiliğe karşı gürecilik, nesnelerde bir özgücün varlığını ileri sürer. Antikçağ Yunan felsefesinde Herakleitos, Aristoteles, Stoacılar gürecidirler. Metafizikte Lebniz, Kant, Lotze, Herbart, Main de Biran, Renouvier güreci sayılırlar; dirimselcilik'le de anlamdaş kılınmıştır. Bilimsel anlamda gürecilik eytişimsel özdekçilikte gerçekleşmiştir. Maddeci diyalektik felsefeye göre devim, maddenin varlık biçimidir. Devimsiz madde, hiçbir zaman ve hiçbir yerde olmamıştır. Her maddesel cisim, yapısı gereği devimsel ve değişkendir. Devimi sağlayan ilke de, her maddesel cismin hem çatışan hem birbirinden ayrılamayan karşıtlıklarındandır.
Devim de bizzat madde gibi, sonsuz biçimlerde belirmektedir. Her yeni araştırma, devimin yeni bir biçimini ortaya koymaktadır. Örneğin en son bulunan devim biçimlerinden biri, atom çekirdeğinin çevresindeki zerreciklerin devimidir. Devimin çeşitli biçimleri birbirlerine bağlıdırlar ve birbirlerine dönüşürler. Örneğin kimyasal devim biçimleri biyolojik devim biçimine dönüşerek insana kadar sürüp gelen çeşitli devimsel dönüşümlerle hayatı oluşturmuşlardır. Basit devim biçimleri, daha yüksek devim biçimlerince içerilir. Ama daha yüksek bir devim, daha aşağı bir devim biçimine indirgenemez. Bu bakımdan, diyalektik maddecilik, bütün doğasal ve toplumsal hayatın madde zerrelerinin mekan içinde mekanik yer değiştirmelerine indirgenebileceğini ileri süren eski maddecilik anlayışıyla mekanik maddecilik anlayışını aşmış bulunmaktadır. Diyalektik maddecilikte devim, sürekli ve sonsuz değişmenin genel biçimidir...maddenin devim biçimlerinin birbirlerine dönüştüğü gerçeği, özellikle fizik bilgini H. Helmholtz'un 1869 yılında yayınladığı gücün saklanması yasası'yla doğrulanmış bulunmaktadır. Bu yasa, harcanan güç oranında ısı ve o ısı oranında da yeniden güç meydana geldiğini tanıtlamıştır. Öyleyse nasıl madde ne yeniden meydana getirilebilir ne de yitirilebilirse devim de ne yeniden meydana getirilebilir ne de yitirilebilir niteliktedir, tek sözle var olduğunca saklıdır (korunur N.)...Gürecilik, bu anlamda, her türlü metafizik anlayışa ve Descartes'in mekanizmine karşıdır. Örneğin Blaise Pascal ilk fiskeyi vuranın Tanrı olduğunu söyler.
Güreciliğe göre ilk fiskeyi vuran yoktur, çünkü madde bizzat devimseldir. Ancak ters terminoloji olarak güreciliği metafizik öğretiler de benimsemektedirler. Metafizik gürecilik, varlık deyiminden Tanrı'yı anlar ve varlık bizzat etken, gürelidir.
Mekanikçilik karşılığıdır. Nesneleri devimsiz ve ancak dışarıdan verilmiş bir devimle devinebilir sayan mekanikçiliğe karşı gürecilik, nesnelerde bir özgücün varlığını ileri sürer. Antikçağ Yunan felsefesinde Herakleitos, Aristoteles, Stoacılar gürecidirler. Metafizikte Lebniz, Kant, Lotze, Herbart, Main de Biran, Renouvier güreci sayılırlar; dirimselcilik'le de anlamdaş kılınmıştır. Bilimsel anlamda gürecilik eytişimsel özdekçilikte gerçekleşmiştir. Maddeci diyalektik felsefeye göre devim, maddenin varlık biçimidir. Devimsiz madde, hiçbir zaman ve hiçbir yerde olmamıştır. Her maddesel cisim, yapısı gereği devimsel ve değişkendir. Devimi sağlayan ilke de, her maddesel cismin hem çatışan hem birbirinden ayrılamayan karşıtlıklarındandır.
Devim de bizzat madde gibi, sonsuz biçimlerde belirmektedir. Her yeni araştırma, devimin yeni bir biçimini ortaya koymaktadır. Örneğin en son bulunan devim biçimlerinden biri, atom çekirdeğinin çevresindeki zerreciklerin devimidir. Devimin çeşitli biçimleri birbirlerine bağlıdırlar ve birbirlerine dönüşürler. Örneğin kimyasal devim biçimleri biyolojik devim biçimine dönüşerek insana kadar sürüp gelen çeşitli devimsel dönüşümlerle hayatı oluşturmuşlardır. Basit devim biçimleri, daha yüksek devim biçimlerince içerilir. Ama daha yüksek bir devim, daha aşağı bir devim biçimine indirgenemez. Bu bakımdan, diyalektik maddecilik, bütün doğasal ve toplumsal hayatın madde zerrelerinin mekan içinde mekanik yer değiştirmelerine indirgenebileceğini ileri süren eski maddecilik anlayışıyla mekanik maddecilik anlayışını aşmış bulunmaktadır. Diyalektik maddecilikte devim, sürekli ve sonsuz değişmenin genel biçimidir...maddenin devim biçimlerinin birbirlerine dönüştüğü gerçeği, özellikle fizik bilgini H. Helmholtz'un 1869 yılında yayınladığı gücün saklanması yasası'yla doğrulanmış bulunmaktadır. Bu yasa, harcanan güç oranında ısı ve o ısı oranında da yeniden güç meydana geldiğini tanıtlamıştır. Öyleyse nasıl madde ne yeniden meydana getirilebilir ne de yitirilebilirse devim de ne yeniden meydana getirilebilir ne de yitirilebilir niteliktedir, tek sözle var olduğunca saklıdır (korunur N.)...Gürecilik, bu anlamda, her türlü metafizik anlayışa ve Descartes'in mekanizmine karşıdır. Örneğin Blaise Pascal ilk fiskeyi vuranın Tanrı olduğunu söyler.
Güreciliğe göre ilk fiskeyi vuran yoktur, çünkü madde bizzat devimseldir. Ancak ters terminoloji olarak güreciliği metafizik öğretiler de benimsemektedirler. Metafizik gürecilik, varlık deyiminden Tanrı'yı anlar ve varlık bizzat etken, gürelidir.
Kitap Kahve Kedi ve Sen
