Antikçağ Yunan felsefesini gizemcilik ve Hıristiyanlıkla kaynaştırmaya çalışan dinsel-gizemsel düşünürler.



Dilimizde bilinirciler adıyla anılan gnostikler, gerçekte gizemci tarikat adamlarıdır ve tüm dinleri saltık bilginin sağlanmasında yetersiz bulurlar. Onlar için saltık bilgi, dinsel bilgilerin çok üstünde bulunan kurgusal bilgilerdir. Onlar için İsa düpedüz bir insandır. İsa'nın "Tanrım beni niçin bıraktın"' sözünü de, Hıristiyan düşünürlerini bir hayli güç durumda bırakarak, bunu kanıtlamak için ileri sürerler. Kimi din tarihçilerine, örneğin P. L. Couchoud'ya göre ilk İncil'i yazan da bir gnostik, Sinoplu Marcion'dur. Bu İncil Marcion İncili adıyla anılır ve Markos İncili'nin bundan türediği ileri sürülür.



Gnostik deyimi, genellikle İ. S. 1. ve 2. yüzyılların felsefesel tarikatlarını adlandırır ve tinsel gizler bilimi anlamındaki Yu. Gnosis sözcüğünden türetilmiştir.