Takayasu arteriti, kalpten çıkan ana damar (aort) ve bu damarın dallarını tutan iltihabi bir hastalıktır. Bu hastalık bir çeşit damar iltihaplanmasıdır (vaskülit). Büyük damarları etkiler ve damar duvarında hasara neden olur.

Takayasu hastalığı, kadınlarda çok daha sık görülen (yaklaşık 8-9 kat) bir hastalıktır. Genellikle 30 yaş altı, genç kadınları etkilemektedir.

Takayasu Arteriti Neden Olur?
Damar iltihaplanması ile seyreden (vaskülit) diğer hastalıklar gibi, bu hastalığın da nedeni tam olarak bilinmemektedir. Kişinin kendi savunma sisteminin, kendi damarlarındaki bazı yapılara saldırması ve harap etmesi sonucu ortaya çıkar. Bu durumu başlatan olayın ne olduğu şu an için bilinmemektedir.

Takayasu Arteriti Belirtileri
Damarları tahrip eden savunma hücreleri, damarlarda hasara, daralmalara, tıkanmalara ve dolaşım bozukluklarına neden olur. Tutulan damara göre kişide farklı belirtiler ortaya çıkar.

Nabız alınamaması: Bu hastalık özellikle kolları (üst ekstremiteyi) besleyen damarları tutar. Bu damarlarda daralmalar gelişir, dolaşım bozulur ve kişide nabızlar zayıflayabilir veya alınamayabilir. Bundan dolayı bu hastalığa nabızsızlık hastalığı da denilmektedir. Kişinin nabızları koldan ve bilekten alınamazken, bacaklardan ve diğer bölgelerden alınabilir.

Ayrıca sağ ve sol kolda anlamlı tansiyon farklılıkları görülebilir. Büyük tansiyonda 20 mm/Hg, küçük tansiyonda 10 mm/Hg fark olması oldukça önemli bir bulgudur.

Kollarda yorulma, zayıflık: Takayasu arteriti kollarda dolaşımı bozduğu için, kişinin elllerinde ve kollarında soğukluk, solukluk, uyuşukluk görülebilir. Ayrıca kollarda erken yorulma görülebilir.

Diğer Belirtiler

Takayasu arteriti boyundaki ana damarları tutarsa kişide baş dönmesi, baş ağrısı, hafıza problemleri, bayılma ve beyin damar tıkanıklıkları (geçici veya kalıcı felçler) görülebilir.
Gözün kan akımının azalması sonucunda çeşitli görme problemlerine neden olabilir. Bu durum görme alanı bozuklukluklarından görme kaybına kadar değişmektedir.
Böbrek damarlarını tutarsa kişide ciddi tansiyon yüksekliği yapabilir.
Hastaların yaklaşık yarısında akciğer damarları da tutulur. Buna bağlı olarak akciğer damarlarındaki kan basıncı yükselir (pulmuner hipertansiyon).  Günlük işlerde nefes darlığı, yorulma ve bayılmalar gelişebilir.
Kalbi besleyen kroner damarların ağızlarını tutarak kalp krizi ve ölüme neden olabilir.
Kalpten çıkan ana damarda genişlemeye veya yırtılmaya (aort diseksiyonu) neden olabilir. Aort yetmezliği gelişebilir.
Hastalığın özellikle başlangıç döneminde şu belirtiler de görülebilir;

Halsizlik, kırgınlık
Hafif ateş
Kilo kaybı
Eklem ağrıları
Gece terlemesi
Takayasu Arteriti Teşhisi ve Hastalığın Gidişatı
Hastalığın teşhisi için belirtiler oldukça önemlidir. Kan tetkiklerinde anemi (kansızlık), eritrosit sedimentasyon hızında artış ve CRP yüksekliği gibi hastalığa özgü olmayan bazı bulgular görülebilir. Hastalığın kesin tanısı anjiografi ile konmaktadır. MR ve BT anjiografi yine tanıda yardımcı olabilecek önemli tetkiklerdir.

Hastalığın gidişatı birçok faktörden etkilenmektedir. Erken tanı ve tedavi her hastalıkta olduğu gibi burada da önemlidir. Hastalığın bazı ölümcül komplikasyonları olabilmektedir. Kalp krizi, ciddi tansiyon yükseklikleri, aort damarında yırtılma, kalp yetmezliği bunlardan bazılarıdır. Erken tanı ve tedavi ile bu komplikasyonların gelişme riski azaltılabilir.

Takayasu arteriti sürekli takip ve tedavi gerektiren, tekrarlar ile seyreden bir hastalıktır.

Tedavi
Takayasu arteritinin tedavisinde temel olarak kortikosteroid ilaçlar (prednizon) kullanılır. Steroid tedavisinin yanında savunma sistemi baskılayan (immünsüpresif) farklı ilaçlar da (metotreksat gibi) kullanılabilmektedir. Hastalık tekrarlar ile seyrettiği için uzun süreli takip gerektirir.